Gaeilge
The Cyber Miracles contains some phrases in Gaeilge, the Irish language. When one learns the Irish language, it comes with an expectation that you will share it with others to keep this beautiful old Celtic language alive. So, here are some useful vocabulary, phrases, proverbs, poetry and even Christmas carols for you. Enjoy!
Greetings; Toasts; Proverbs; Love phrases; St. Patrick’s Day; Christmas vocabulary & carols; Summer vocabulary;Poetry; Computer Terms

Greetings
Dia dhuit. (gee-ah gwitch) Hello. (Literally God be with you.)
Dia ‘s Muire dhuit. (gee-ahss Mwirra gwitch) Hello (reply). (Literally God & the Blessed Mother be with you.)
Lá breithe shona dhuit / Breithlá shona dhuit. (Lawh breheh hunna gwitch / breh-law hunna gwitch) Happy Birthday to you.
Nollaig shona dhuit. (Nuhlug hunna gwitch) Merry Christmas.
Lá fhéile bhur bPósta faoi shonas don mbeirt agaibh! (Lah aye-luh whur/vur boastah fwee hunnas dohn mayrt ahgiv) Happy wedding anniversary to you both.
Dia linn! (Dee-uh ling) God be with us! (said after a sneeze)

Toasts
Sláinte! (Slawn-chuh) To your health!
Caith siar é agus ná lig aniar é. (Cah sheer ay ah-guss naw lig ah-neer ay) Throw it back and don’t let it back up.
Go maire sibh bhur saol nua. (Guh mahr-uh shiv whur/vur seel/sale nu-ah) May you enjoy your new life! (To newlyweds)
Go n-éirí an t-ádh leat. (Guh nyree un tahd lat) Good luck to you.
Sláinte chuig na fir, agus go mairfidh na mná. (Slawn-chuh hig nah feer, ahgus guh mahree nah mra) Health to the men, and may the women live forever.
Fad saol agat, gob fliuch, agus bás in Éirinn. (Fahd seel/sayl ahgut, gob fluck, ahgus bahss in Air-inn) Long life to you, a wet mouth, and death in Ireland.

Proverbs (Seanfhocail)
NOTE: Phonetics change with dialects
Tír gan teanga, tír gan anam. (Teer gahn tahngah, teer gahn ahnam) A country without a language is a country without a soul.
Ní geal an gáire ach san ait a mbionn an biadh. (Nee gal un gahruh ackh sahn ahtch a meeun un beeah) Laughter is the brightest in the place where the meal/food is.
Ní dheanfach an domhan capall rása d’asal. (Nee yane-uckh un dow-an cahpal rahsah dawsall) All the world would not make a racehorse out of an ass.
Trí rudaí faoin ól: é ól, é iompair, agus é íoc. (Tree rudee fween ohl: ay ohl, ay umpurr, ahgus ay ee-uk) Three things about the drink: to drink it, to hold it, and to pay for it.
Molann an obair an fear. (Mulahn un ubber un far) The work praises the man.
Bíonn chuile dhuine lách go dtéann bó ina gharraí. (Bee-unn hilla gwin-eh lawk guh day-uhn bo ihna yarree) Everyone is sociable until a cow invades his garden.
Ar scáth a cheile a mhaoireas na daoine. (Er scah a hayluh a weeruss/veerus nah deenuh) Together we live in each other’s shadow.
Is maith an t-anlann an t-ocras. (Iss maw/my un tahnlawn un tuckaruss) Hunger is a good sauce.
Aithníonn ciaróg, ciaróg eile. (Ahneeun keeroge, keeroge ella) One cockroach recognizes another.
Go n-éirí an bóthar leat. (Guh nyree un bow-her laht) May the road rise to meet you.
~ Variation for those after a bender:
Go n-éirí an leaba leat. (Guh nyree un lyahbah laht) May the bed rise to meet you.
Níl aon tinteán mar do thinteán féin. (Neel ayne tintahn mahr duh thintahn hayn/fayn) There’s no hearth like your own hearth.
Ní neart go cur le chéile. (Nee nahrt guh curr luh haylah) No strength without unity.
Giorraíonn beirt bóthar. (Gyirr-ee-un bayrch boh-urr) Two shorten a road.
Tiocfaidh ár lá! (Chuckie ahr lah) Our day will come.
Tiocfaidh an ciall le h-aois. (Chuckie un kihl luh haysh) Sense will come with age.

Love Phrases
What to say to your love in Irish…
Grá (graw) – Love
A ghrá (Ah hraw) – My love/My dear
Grá mo chroí (Graw muh hree) — Love of my heart
Cuisle mo chroí (Cush-luh muh hree) — Pulse of my heart
A stóirín (Ah store-reen) – Darling!
Mo mhuirnín (Muh whurneen/vurneen) – My sweetheart
Póg mé! (Pogue may) – Kiss me!
Tóg mé, tá mé leatsa (Toag may, taw may latsah) – Take me, I’m yours
Mo chupcáca (Muh hup-caw-cah) – My cupcake
Is é cinniúint é! (Shay kinn-noo-int ay) – It’s kismet!
Mo ghrá thú (Muh hraw hoo) – I love you
Thitim mé i ngrá leat (Hittim may ih nraw lat) – I fell in love with you
Is tusa an grá mo chroí (Iss tussah ahn graw muh hree) – You are the love of my heart
Táim i ngrá leatsa (Tah-im ih nraw latsah) – I’m in love with you
Táim i bpian an ghrá (Tah-im ih beh-in ahn raw) – I’m lovesick
An bpósaidh tú mé? (Ahn bow-see too may) – Will you marry me?
Barróga agus póga (Bahrogue-ah ahguss pogue-ah) – Hugs and kisses
Tá siad ag seinm ár n-amhráin grá (taw shee-ad a shen-um awhr nahrawn graw) – They’re playing our song.
(Connemara pickup line)
B’fhearr liom thú nó céad bó bhainne! (Barr lum hoo no cayd bow wahn-nyah) – I prefer you to a hundred milk cows!
Lá Naomh Vailintín Shona Dhuit (Law neev val-in-teen hunna gwitch) – Happy Valentine’s Day

Lá Fhéile Pádraig ~ St. Patrick’s Day
Here are some useful sayings & phrases for March 17…
Beannachtaí na Féile Pádraig (ban-nocht-tee nuh fayla paw-drig) – Blessings of St. Patrick’s Day
Go n-éirí an bóthar leat. (Guh nyree un bow-her laht) – May the road rise to meet you.
Ba mhaith liom pionta Guinness / Beidh pionta Guinness agam. (Bah wha lum pinta Guinness / Bay pinta Guinness ah-gahm) I’ll have a pint of Guinness.
Ba mhaith liom mairteoil saillte agus cabáiste. (Bah wahl yum mart-chol sawl-chuh ah-guss cah-BASH-tyeh.) I would like corned beef and cabbage.
Is fearr liom píog aoire. (Iss fahr lum pee-ohg ear-uh.) I prefer shepherd’s pie.
Ná bí dána. (Nah bee DAH-nah.) Don’t be bold.

Lúireach Phádraig ~ St. Patrick’s Breastplate
Críost liom
Christ with me,
Críost romham,
Christ before me,
Críost i mo dhiaidh,
Christ behind me,
Críost istigh ionam,
Christ inside me,
Críost fúm, Críost os mo chionn,
Christ under me, Christ above me,
Críost ar mo lámh dheas,
Christ on my right hand,
Críost ar mo lámh chlé,
Christ on my left hand,
Críost mar a luífidh mé,
Christ where I’m lying down,
Críost mar a suífidh mé,
Christ where I’m sitting,
Críost mar a seasfaidh mé,
Christ where I’m standing,
Críost i gcroí gach duine a chuimhníonn orm,
Christ in the heart of each person who remembers me,
Críost i mbéal gach duine a labhraíonn orm,
Christ in the mouth of each person who speaks of me,
Críost i ngach súil a fhéachann orm,
Christ in each eye that looks at me,
Críost i ngach cluas a éisteann liom.
Christ in each ear that listens to me.
Christmas vocabulary
Here are some expressions used at Christmastime:
Íosa Críost (EE-suh CREEST): Jesus Christ
Nollaig (null-igg): Christmas
Oíche Nollag (ee-hyah null-igg): Christmas Eve
Lá Nollag (LAW null-igg): Christmas Day
Nollaig Shona Dhuit/Dhaoibh (null-igg hunnah gwitch/gweeve): Happy Christmas to you/y’all!
Nollaig Faoi Mhaise Dhuit/Dhaoibh (null-igg fwee wisha gwitch/gweeve): Merry Christmas to you/y’all!
Beannachtaí na Nollag (ban-noch-tee nuh null-igg): Christmas blessings
Athbhlian faoi mhaise dhuit (ath-vlee-in fwee wisha gwitch): Wishing you a properous New Year
Fear sneachta (fahr schnock-tah): Snowman
Tá sé ag cur sneachta (TAW SHAY egg cur schnock-tah): It’s snowing.
Daidí na Nollaig (dah-DEE nuh null-igg): Santa Claus
Naomh Nioclás (neeve nih-o-CLAWss): St. Nicholas
Athbhliain Faoi Shéan Agus Mhaise Dhuit/Dhaoibh (ahth-vlee-an fwee hayne ah-guss wisha gwitch/gweeve): May you have a prosperous and happy New Year
Seanfhocal Nollag
Tuar maith don athbhliain na píobairí teallaigh a chloisteáil Lá Nollag. (Tour mah dun ath-vlee-an nuh peeb-a-ree chall-aye a hlist-chawl LAW null-igg.) It is a good omen to hear a cricket on Christmas Day.

Christmas Carols as Gaeilge (Amhrain Nollag)
Oíche Chiúin (Silent Night)
Oíche chiúin, oíche Mhic Dé,
Cách ‘na suan, dís araon,
Dís is dílse ag faire le spéis,
Naí beag gnaoi-gheal ceanán tais caomh
Críost ina chodladh go séimh,
Críost ina chodladh go séimh.

Oíche chiúin, oíche Mhic Dé,
Aoirí ar dtús chuala an scéal,
Aililiuia aingil ag glaoch
Cantain Shuairc i ngar is i gcéin
Críost ár Slánaitheoir féin,
Críost ár Slánaitheoir féin.

Oíche chiúin, oíche Mhic Dé,
Mac Dé Bhí, gáire a bhéil,
Tuar da rá ’s dá lán-chur i gcéill,
Ann gur tháinig tráth chinn a tséin,
Críost a theacht ar an saol,
Críost a theacht ar an saol.

Dhá Lá Deag na Nollaig (Twelve Days of Christmas)
Ar an chéad lá Nollag thug mo leannán dom
patraisc i gcrann piorraí.
Ar an dara lá Nollag thug mo leannán dom
dhá fhéarán bhreaca agus patraisc i gcrann piorraí.
Ar an tríú lá Nollag thug mo leannán dom
trí chearc fhrancacha, dhá fhéarán bhreaca agus patraisc i gcrann piorraí.
Ar an ceathrú lá Nollag thug mo leannán dom
ceithre éan ag glaoch, trí chearc fhrancacha, dhá fhéarán bhreaca agus patraisc i gcrann piorraí.
Ar an cúigiú lá Nollag thug mo leannán dom
cúig fháinne óra, ceithre éan ag glaoch, trí chearc fhrancacha, dhá fhéarán bhreaca agus patraisc i gcrann piorraí.
Ar an séú lá Nollag thug mo leannán dom
sé ghé ag breith, cúig fháinne óra, ceithre éan ag glaoch, trí chearc fhrancacha, dhá fhéarán bhreaca agus patraisc i gcrann piorraí.
Ar an seachtú lá Nollag thug mo leannán dom
seacht n-eala ag snámh, sé ghé ag breith, cúig fháinne óra, ceithre éan ag glaoch, trí chearc fhrancacha, dhá fhéarán bhreaca agus patraisc i gcrann piorraí.
Ar an t-ochtú lá Nollag thug mo leannán dom
ochtar cailín ag bleán, seacht n-eala ag snámh, sé ghé ag breith, cúig fháinne óra, ceithre éan ag glaoch, trí chearc fhrancacha, dhá fhéarán bhreaca agus patraisc i gcrann piorraí.
Ar an naoú lá Nollag thug mo leannán dom
naonúr ban ag damhsa, ochtar cailín ag bleán, seacht n-eala ag snámh, sé ghé ag breith, cúig fháinne óra, ceithre éan ag glaoch, trí chearc fhrancacha, dhá fhéarán bhreaca agus patraisc i gcrann piorraí.
Ar an deichiú lá Nollag thug mo leannán dom
deichniúr tiarna ag léim, naonúr ban ag damhsa, ochtar cailín ag bleán, seacht n-eala ag snámh, sé ghé ag breith, cúig fháinne óra, ceithre éan ag glaoch, trí chearc fhrancacha, dhá fhéarán bhreaca agus patraisc i gcrann piorraí.
Ar an t-aonú lá déag Nollag thug mo leannán dom
aon phíobaire dhéag ag seinm, deichniúr tiarna ag léim, naonúr ban ag damhsa, ochtar cailín ag bleán, seacht n-eala ag snámh, sé ghé ag breith, cúig fháinne óra, ceithre éan ag glaoch, trí chearc fhrancacha, dhá fhéarán bhreaca agus patraisc i gcrann piorraí.
Ar an dara lá déag Nollag thug mo leannán dom
dháréag drumadóir ag drumadóireacht, aon phíobaire dhéag ag seinm, deichniúr tiarna ag léim, naonúr ban ag damhsa, ochtar cailín ag bleán, seacht n-eala ag snámh, sé ghé ag breith, cúig fháinne óra, ceithre éan ag glaoch, trí chearc fhrancacha, dhá fhéarán bhreaca agus patraisc i gcrann piorraí.

Don Oíche úd I mBeithil
Don oíche úd i mBeithil,
beidh tagairt ar ghrian go brách
Don oíche úd i mBeithil,
go dtáinig an Briathar slán
Tá gríosghrua ar spéartha,
’s an talamh ‘na chlúdach bán
Féach Íosagán sa chléibhín,
’s an Mhaighdean in aoibhneas grá

Ar leacain lom an tsléibhe,
go nglacann na haoirí scáth
Nuair in oscailt gheal na spéire,
tá teachtaire Dé ar fáil
Céad glóir anois don Athair,
i bhFlaitheasa thuas go hard
Is feasta fós ar talamh,
d’fheara, dea-mhéin síocháin

An Drumadóirín (Little Drummer Boy)
Tar, a deir siad pá-rum pum pum pum
Go bhfeicfimid an Rí pá-rum pum pum pum
ár dtogha ’s ár rogha againn pá-rum pum pum pum
Le cur i lámh’ an Rí pá-rum pum pum pum,
rum pum pum pum , rum pum pum pum
ómós cuí dár Rí pá-rum pum pum pum
Ar ár son.

Naíon bheag ghléigeal, pá-rum pum pum pum
Is buachaill bocht mé féin, pá-rum pum pum pum
Níl féirín ceart agam, pá-rum pum pum pum
Is fiú a thabhairt dár Rí, pá-rum pum pum pum,
rum pum pum pum, rum pum pum pum
Déanfad ceolta Duit, pá-rum pum pum pum
Ar an drum?

D’umhlaigh Muire, pá-rum pum pum pum
Bhuail Bó is Uan an t-am, pá-rum pum pum pum
Bhuaileas mo bhodhrán Dhó, pá-rum pum pum pum
Bhuaileas go cumasach, pá-rum pum pum pum,
rum pum pum pum, rum pum pum pum
Gháir Sé liom fé rún, pá-rum pum pum pum
Is lem dhrum!

Taraigí a phobail (O Come All Ye Faithful)
Taraigí a phobail le háthas agus mórtas
Taraigí, taraigí go Bethlehem
Taraigí ‘gus amharcaigí rugadh Rí ar aingil

Curfá

Taraigí ‘gus adhráimis é
Taraigí ‘gus adhráimis é
Taraigí ‘gus adhráimis é, Críost an Rí

Curfá

An Chéad Nollaig Mhór (The First Noel)
An Chéad Nollaig Mhór, bhí cor aingeal Dé
Sa spéir go ceolmhar a fogairt dea-scéil
Mbun cúraim a dtréad, bhí aoirí na mbán
‘S d’airíodar an scéala, dea-mhéinne ‘gus grá

Curfá
Noel, Noel, Noel, Noel
Rugadh an lá seo Rí Iosrael

Do dhearcadar i gcéin, an réalt lonnrach breá
In oirthear an spéire, gan néal gan scáth
Agus líon an saol, de ghlé-sholas óir
‘S lean uirthi a soilsiú, idir oíche ‘gus ló

Curfá

Do bhreoigh an réalt, triúir éigeas gan cháim
thíortha i gcéin, thar sliabh ‘gus thar má
A d’iarraidh an Rí, bhí ‘na soithe mór-chlú
‘S do lean siad de shíor, an rinn réilteann iúil

Curfá

Bualadh Bos, Buailfimís Go Léir (a variation of Jingle Bells)
Tá’n Nollaig buailte linn,
Tá áthas ins an aer,
Tá sneachta ar an dtalamh,
Tá réaltaí ins an spéir.
Táimid ag dul a chodladh
Is tá ár stocaí réidh.
Tá Daidí na Nollag ag teacht anocht
Anuas an similéar.

(Curfá)
Bualadh bos, bualadh bos, buailfimís go léir,
Tá Daidí na Nollag ag teacht anocht,
Anuas an similéar.
ó, bualadh bos, bualadh bos,
Buailfimís go léir,
Tá Daidí na Nollag ag teacht anocht
Anuas an similéar.

A Dhaidí, brostaigh ort,
Is cuir do mhála síos.
Líon suas an stoca beag
le feiríní arís,
Is mithid duit imeacht
suas an simléar.
Tá páistí beaga ag feitheamh ort
i ngach aon áit faoin speir.

Curfá

Aingil chualamar as ard (Angels We Have Heard On High)
Aingil chualamar as ard
Ag ceol go haoibhinn ar fud na mbán
Agus na beanna ag taobhú
Le macalla suairc a ndán

Curfá
Gloria in excelsis Deo,
Gloria in excelsis Deo.

Tuige, Aoirí, bhur lúcháir?
Cad fé ndear bhur ngliondar buan
Nochtaidh dúinn an scéala láir
Tá mar spreagach le bhur nduan

Curfá

Gluais, go bhfeicfir mBeitheal romhat
An t-É; a mhórann cór ainglí
Tar ’s umhlaigh ‘n omós Dó
Críost a saolaíodh ina Rí

Curfá

Féach sa mhainséar ina luí
Íosa, Tiarna neimhe ’s talún
A Mhuire, ’s Iosaif, ’s é ár nguí
Gean a chothú Dó fá rún

Curfá

Canaigí le lúcháir córacha na n-aingeal
Canaigí uile thuas ar Neamh
Glóir do Dhia ins na harda

Curfá

Fáilte a Thiarna ar an dea-mhaidin seo
A Íosa, a Íosa gach glóir duit
Briathar an Athar anois I gcolainn dhaonna

O Thigibh, A Chaomh-Shluagh (O Come All Ye Faithful)
O thigibh, a chaomh-shluagh,
Togarrach is aoibhneach,
O thigibh, O thigibh gu Bethlehem.
Thigibh is chì sibh
An naoidhean, Rìgh nan ainglean;

Curfá
O thugamaid dhà adhradh,
O thugamaid dhà adhradh,
O thugamaid dhà adhradh,
Rìgh na Glòir.

Fìor Dhia, O fhìor Dhia,
Soills’ on t-Soillse shìorraidh;
Cha bu nì ro shuarach leis a bhreith le Oigh:
Mac an Athar shìorraidh
Ginte, chan ann dèante;

Curfá

O ainglean na glòrach,
Seinnibh caithream-buaidh dhà,
A’ lìonadh nan Nèamh le fuaim ur cruitean òir.
Glòir agus moladh
Biodh do Dhia sna h-àrdaibh;

Curfá

O fàilte do’n Tighearna
Rugadh gus ar saoradh;
Dhad Ainm-sa ro uasal gu robh cliù gu bràth.
Facal an Athar
Nis air teachd ’san daonndachd;

Rudolph an Fia Rua (Rudolph the Red-Nosed Reindeer)
Rudolf an fia rua,
Bhí loinnir ar a shrón chomh maith,
Agus dá bhfeicfeá ariamh é,
Déarfá linn go raibh sé geal.
Bhíodh na fianna eile,
Ag gáire is ag magadh faoi.
Ní ligeadh siad ariamh do Rudolf,
Páirt a ghlacadh i gcluichí.
Oíche Nollaig cheomhar bhán,
Tháinig San Níoclás.
“Rudolf le do shrón gheal ghlé,
An rachaidh tú os comhair mo shlé?
Bhí grá ag na fianna eile dó,
Is bhéic siad amach os ard,
Rudolf an fia rua,
Nach ortsa bhéas an clú is cáil.”

Summer vocabulary
Here are a cupla focal to use this summer:
samhradh: summer
tonn teasa: heatwave
tae reoánta: iced tea
uachtar reoite: ice cream
speirling: thunderstorm
bogha báistí: rainbow
nóinín: daisy
féileacán: butterfly
sú talún: strawberry
sméar dubh: blackberry

Poetry
During my April 1, 2008 appearance on Bill Jaker’s “Off the Page” show on WSKG FM radio, I recited a poem by Anton Raifteirí, a blind poet from County Mayo. It was taught to me by my beloved teachers Pat and Frank Dugan. Here it is, as Gaeilge agus i mBearlá:

Raifteirí
Raferty
Mise Raifteirí an file,
I am Raferty the poet
Lán dochas is grá,
Full of hope and love,
Le súile gan solas,
With eyes without light,
Le ciúnas gan chrá.
Silence without torment.
‘Dul siar ar m’aistear*
Going west on my journey
Le solas mo chroí
With the light of my heart
Fann agus tuirseach
Weak and tired
Go deireadh mo shlí.
To the end of my days.
Féach anois mé,
Look at me now,
Is mo chúl le balla
My back’s to the wall
Ag seinm ceol
Playing music
Do phócaí folmha.
To empty pockets.
* This phrase means preparing for impending death.

Computer Terms
ríomhaire (reeve-ar-ah) computer
scáileán (skaw-lawn) screen
méarclár (mare-klawr) keyboard
luchóg (look-ohg) mouse
fís (feesh) video / físeanna (feesh-awnnuh) videos
uaslódáil (oo-is-load-awl) upload